4. Next step
Om de kansen en leerpunten toe te passen op ‘normale’ woningontwikkelingen en ook op te schalen, biedt Sweco een aantal handvatten voor beleidsmakers en initiatiefnemers. Deze handvatten komen voort uit de belangrijkste obstakels die nu worden gezien voor deze ontwikkeling. De combinatie levert een nieuwe gebiedsontwikkelstrategie op.
Naar een circulaire gebiedsontwikkeling: 5 omdenkers voor een succesvolle ontwikkeling
Omdenker 1: Loslaten van langetermijnplanningen
Hoewel voor de meeste ontwikkelingen geldt dat plannen per fase worden uitgewerkt, staat toch vaak aan de voorkant al in hoofdlijnen vast voor welke doelgroepen een wijk ontwikkeld wordt, en welke voorzieningen al dan niet worden gerealiseerd. Dat biedt prettige voorspelbaarheid, maar is funest voor de mogelijkheid om te leren van de lokale behoeften en hierin mee te groeien.
Omdenker 2: Bewoners niet als risico maar als succesfactor
Vaak vallen constructies waarbij bewoners zelf deels verantwoordelijk zijn voor hun wijk al snel af. Dit komt omdat de gemeente de openbare ruimte zelf wil beheren of omdat het niet wenselijk wordt gevonden om bewoners deze verantwoordelijkheid te geven. Vaak terecht, want zonder goede organisatie en afspraken zijn alle goede intenties om samen voor plantsoenen en groene tuinen te zorgen, na een jaar of twee weer verdwenen. Ook is vaak geconstateerd dat wanneer eerste bewoners uit de wijk vertrekken, veel bewonersinitiatieven daarmee ook doodbloeden.
Omdenker 3: Ambitie leidt tot financiële haalbaarheid
Een gebiedsontwikkeling is voor de betrokken partijen een groot financieel risico. Zeker in de initiatieffase waarin al snel geïnvesteerd moet worden terwijl winsten voorlopig nog niet in zicht zijn. Hierdoor is de gebiedsontwikkeling vooral een markt voor partijen met eigen kapitaal of een goed netwerk aan investeerders. Hoe meer zekerheid en betrouwbaarheid in deze fase beloofd kan worden, hoe meer kans om de financiering rond te krijgen. Dit drukt op de wens of ambitie van partijen om te innoveren, laat staan zich van te voren vast te leggen op hoge duurzaamheidsambities.
Omdenker 4: Abnormaal is het nieuwe normaal
De manier hoe we kijken naar ons droomhuis en droomwijk, worden heel erg beïnvloed door de tijdsgeest. Na de Tweede Wereldoorlog was het een openbaring om in een nieuw tijdperk van groei, welvaart en status te komen. Een groot huis, van alle gemakken voorzien, werd gezien als succes. En producten en voedsel uit het verre buitenland als exotisch, interessant. Nu zien we een groeiende beweging om weer terug naar het lokale te gaan. En weg van het individualisme en meer naar het collectief. Zou de tijd van ecowijken dan nu (weer) zijn aangebroken?
Omdenker 5: Standaardiseer experimenteerruimte voor innovaties
De inzichten uit dit whitepaper zijn voor sommigen al gesneden koek: er wonen immers al tientallen jaren duizenden mensen op deze manier in Nederland. De technische mogelijkheden zijn er ook steeds meer. We zien echter dat er een vertraging is in het standaardiseren van duurzame en circulaire innovaties door de markt. Dit komt doordat in de bouw veel gestandaardiseerd is. Dit levert schaalvoordelen en betrouwbaarheid. Bovendien zijn de samenwerkingen vaak langdurig en sterk binnen gestandaardiseerde oplossingen en materialen.